Besmele-i Şerif’in Tefsiri Reviewed by Momizat on . İsim kelimesi, lügatta bir görüşe göre yükseklik, diğer bir görüşe göre de alamet ve belirti manalarına gelir. Kurtubî, isim kelimesiyle ilgili olarak, "Yüksekl İsim kelimesi, lügatta bir görüşe göre yükseklik, diğer bir görüşe göre de alamet ve belirti manalarına gelir. Kurtubî, isim kelimesiyle ilgili olarak, "Yüksekl Rating:
Buradasınız: Ana Sayfa » İslam » Her Güne 1 Ders » Besmele-i Şerif’in Tefsiri

Besmele-i Şerif’in Tefsiri

İsim kelimesi, lügatta bir görüşe göre yükseklik, diğer bir görüşe göre de alamet ve belirti manalarına gelir. Kurtubî, isim kelimesiyle ilgili olarak, “Yüksekli ifade eden anlam daha sağlamdır.”2 demektedir. İsmin çoğulu esma’dır. Nitekim Cenab-ı Allah, Kur’an-ı Kerim’inde “Esmau’l Husna” (en güzel isimler) diye tabir etmiştir. Bismilah‘taki ba yerine göre uygun ve haz olunan bir fiile yöneliktir.

 

Herhangi bir yazar, kalemi eline alırken Bismillah deyince kastı, “Allah’ın adının yardımı ile yazıyorum.”; Sofraya oturan kişi, yemeğe başlamadan önce “Bismillah” deyince kastı, “Allah’ın isminin yardımı ile yiyorum.” demektir. Bunun gibi herhangi bir işin başında “Besmele” okunduğu zaman o işe uygun bir fiili de ifade etmiş olur.

Rasûlullah (s.a.v.) de “Her hayırlı işe besmele ile başlanmazsa o işten hayır gelmez.” Buyurmaktadır.

Kurtubî besmele ile ilgili olarak şöyle demektedir: “Bismillah kelimesi çok okunduğu için ‘bi ismi’ şeklinde okunma yerine “Bismillahi” şeklinde okunur. Ancak “ikra bi ismi Rabbike” (Rabbinin ismi ile oku) ayeti az okunduğu için elif ile yazılmıştır.3

Allah, varlığı vacip olan mukaddes Zat’ın has ismidir. Bu sebeple O’ndan başkasına verilemez.
İbni Kesir, “İsm-i azam olduğu söylenen Allah kelimesi, Rabbim âlemi yani nişanıdır. Bütün sıfatlar ile vasıflanan Allah ismiyle ilgili olarak Kur’an’da “O, öyle bir Allah’tır ki kendisinden başka hiçbir İlah yoktur. (O), mülk ve melekûtun yegâne sahibidir. Noksanı mucip her şeyden pak ve münezzehtir. Selam ve selametin ta kendisidir. Emr u eman verendir…(Haşr 23) buyrulmaktadır. Burada geçen bütün isimler lafza-i celalin sıfatları gibidir. Allah ismi, kendisinden başkasına konulmamıştır.” der.

Kurtubî de “Allah ismi bütün noksan sıfatlardan münezzeh olan Zat-ı kibriyanın en büyük ismidir. Hem ulûhiyete, hem de rubûbiyete ait sıfatları toplayan, varlığında tek olduğunu ifade eden en büyük isim Allah’tır. Ma’bud yoktur, sadece noksan sıfatlardan münezzeh olan Allah vardır.4 demektedir.

Allah kelimesi herhangi bir kökten türemeyip Cenab-ı Hakkın has ismidir. Ebu Hayyan’ın dediği gibi âlimlerin çoğu bu görüştedir. Bazı âlimler de Allah kelimesinin bir kökten türemiş isim olduğu görüşündedirler.5

İbni Cevzî’ye göre, “Âlimler, Allah ismi olan lafızda ihtilaf etmiştir. Bazısı müştak, müştak olmayan bir isimdir derler. Nahiv âlimlerinden olan Halil’den bu konuda iki görüş nakledilmektedir. Bunlardan birinde müştak, diğerinde müştak olmadığı söylenir. Allah lafzının ibadet manasında olan “ilahen” kökünden türediği ifade edilir. Bazı âlimlere göre de hayret anlamını taşıyan “velehe” kökünden türetilmiştir. Çünkü kulların kalbi Allah’a meyleder ve O’nunla hayrete düşer.6

Sahih olan şudur: Allah lafzı hiçbir kökten alınmamıştır. Allah’ın mukaddet Zat’ına has bir ismidir. Hiçbir varlık bu isimle adlandırılmamıştır. Bundan dolayı Allah lafzının çoğulu yoktur.7

Rahim ve Rahman isimleri yüce Allah’ın adlarından olup, “Rahmet” kökünden türemişlerdir. Bazı âlimlere göre de bu iki isim, Cenab-ı Hakkın has adlarındandır ve herhangi bir kökten türememişlerdir.8

Besmelenin Manası:

Besmele, Bismillâhirrahmanirrâhîm’dir. “Ben Allah’ın ismini zikr ile her şeyden büyük ve yüce olan Cenab-ı Hakkın bütün işlerimde yardımını bekleyerek başlarım. Zira Cenab-ı Allah her şeye kadirdir.” anlamındadır.

İbni Cerir-i Taberî şöyle der: “Zikri yüce isimleri mukaddes olan Allah, muhakkak elçisi Hz. Muhammed (s.a.v.)’e en güzel isimlerinin, her işin ve sözün başında okunmasını öğretmiştir. Bu öğretiş Cenab-ı Allah’ın bütün kulları için itibar edecekleri bir yol olmuştur. Besmele, bütün konuşmaların, mektupların, kitapların kısaca bütün işlerin başında söylenir. Hatta insan başlangıçta Bismillah deyince neye başladığını da ifade etmiş olur. Besmele çektiği zaman, eğer bu çekiş bir sureye başlamadan olmuşsa kıraati, ayağa kalmak içinse kıyamı, özetle ne iş yapacak, ne söyleyecek ise besmelenin başlangıcında muradı meydana çıkar.”9

 

Muhammed Ali Sabûni

 


 

2 Kurtubi, El-Camiü li Ahkamu’l Kur’an, 1/100.

Kurtubi, a.g.e., 1/99; Fahreddin Razi, Medatihu’l Gayb, 1/83.

Kurtubi, Tefsir, 1/102.

5 Ebu Hayyan, Bahr-i Muhit, 1/14.

6 İbni Cevzi, Zadu’l-Mesir, 1/8.

7 İbni Hayan, a.g.e., 1/14; Kurtubi, a.g.e., 1/104;

8 Muhammed Ali Sabuni, Ahkâm Tefsiri, Şamil Yayınlar, 1/13-14.

9 İbni Cerir-i Taberi, Camiu’l Beyan fi Tefsirul Kur’an; Muhammed Ali Sabuni, Ahkam Tefsiri, Şamil Yayınları, 1/14.

Yazar hakkinda

Web Master

Teknoloji meraklısı, dinini gerektiği gibi yaşamaya ve insanlara elinden geldiğince yardımcı olmaya çalışan bir kul.

Kayıtlı içerikler : 178

Yorum yaz

 

© 2008 - 2016 Yusuf BAHAR - Kaynak gösterilerek alıntı yapmaya açıktır. Bilginin borcu, onu paylaşmaktır. Umarım ki bu vesileyle bir hayır duası ola, o da inşeAllah bizi kurtara.

Scroll to top
Ücretsiz Hizmetler